1-    Oruç ibadettir:

Hz. Peygamber (s.a.m.): “Ey insanlar! Sizi mübarek ve büyük bir ay gölgelemiştir. O, içinde bin aydan daha hayırlı bir gece bulundurur..” (Terğib ve Terhib, II, 430/13) buyurmuştur.

Oruç, günlük hayatın tamamen ibadete taşınmasıdır. Orucun sadece aç kalmaya endekslenmesi düşünülmemelidir. Nitekim Oruç tüm organlarla tutulduğunda maksat hâsıl olur. Açlığın insan ve toplum üzerindeki terbiye edici fonksiyonu göz ardı edilemez. Uzlet denilen, yalnızlık ve tefekkür halinin de oruçla olan bağı yine Kuran’i bir tabir olarak görülmektedir.  

Ramazan ayı sükûnettir, derinliktir ve inceliktir. Kişinin kendi iç dünyasıyla daha çok baş başa kalmasıdır. Ramazanda bir ruhaniyet ikliminin hüznü sevinçle, sabrı şükürle birleştiren emsalsiz güzelliğinin toplumda doğup gelişmesidir. Oruç hoşgörüyü, kucaklaşma ve beraberliği temin eder. Toplumun birbirini daha iyi anlayabilmesinin yarışıdır.

Oruç, bir misafir değil, misafir olan bizleriz. Oruç ev sahibidir. Yılda bir defa da olsa konaklamaya çalıştığımız cömert ve mübarek bir ev sahibidir. 

Maalesef bir zamanlar eski ramazanlar adı altında medyada, bilhassa konaklardaki ramazanların öne çıkarılması hiç samimi bir hareket değildi. Sıradan evlerdeki ramazan hatıraları çok daha anlamlı ve ramazanın ruhuna uygundu. Direkler arası olarak kurgulanan ramazan masalları geçmişte geniş kitlelerce hiç ciddi bulunup izlenilmemiştir. Çünkü hiç gerçekçi değil o tamamen zorlamaydı.  

2-    Oruç Az Yemektir:

Oruç, az ve sınırlı gıda ile tutulursa fert ve toplum üzerindeki tesirini daha kalıcı gösterir. Orucun bir anlamı da açlığı çağrıştırdığına göre öyleyse oruçla açlığı da yaşamalıyız. Nitekim Ramazan ayının son 10 gününü düşünüp göz önüne getirdiğimizde toplumun oruçla tamamen uyum içine girip ona entegre olduğu ve oruç ibadetinin insan hayatını yalın olarak kolaylaştırdığına şahit olunmaktadır.

Oruç, yeme değil, yememe ayıdır. Oruç, aç kalma değil, nefis tezkiyesi için toplumun açlığı kullanabilme ayıdır. Asrımızın da hastalığı yememekten değil, çok yemekten kaynaklanmaktadır. Bugün toplumda obezite büyük bir sorun haline gelmiştir, bu sorunu çözme adına büyük masraflara gidilmektedir.

3-    Oruç Yardımlaşmadır:

Ramazan ayının son günlerinde verilen fitrenin de anlamı oruç tutan kişinin o günkü yiyeceğini kendinden daha muhtaç olana verme hamiyetinin göstergesidir.  Hatta Hanefi imamların görüşlerini dikkate almazsak diğer meşhur üç mezhep imamlarına göre -zenginliğin ölçüsü kabul edilen nisaba da- fitre için gerek görülmemektedir. Yani zengin-fakir her kes fitre vermekle mükelleftir. Müslüman özellikle de ramazan ayında çok yemekten değil; yedirmekten ve bu vesileyle alacağı hayır duadan memnun olmaktadır.

Ramazanda müminin eli şefkat eli olmalıdır. Bu ayda herkes eline sahip çıkmalı ve elini vermeye alıştırmalıdır. Bize verenin verdiği gibi biz  de vermeliyiz.. Dinimizde veren el alan elden üstün görülmüştür. Ramazan yardım etme ve ihsan ayıdır.

4-    Oruç Korunmaktır:

Oruç Allah ile kulu arasındaki en samimi bir bağdır. Bencillik, enaniyet ve saldırganlığa çok açık olan modern dünyaya karşı müminin bir savunma refleksidir. Oruç bir kalkandır. Antivürüs, korunma ve antibiyotiktir. Toplum dejenerasyonuna karşı panzehirdir. Kaybolan maneviyatı tekrar canlandırma teşebbüsüdür.

Oruç Müslümanı takvaya yönlendirir, takvaya zemin hazırlar. Orucun meyvesi ittika yani tüm kötülüklerden korunmaktır. Avam ile havassın orucu bu farkı bize gösterir. Bu durum oruçta bile kalitenin olduğunun ifadesidir.  Allah’ın emrine karşı kulun gösterdiği teslimiyet, nefis terbiyesi için önemlidir. Bu aynı zamanda İrade hâkimiyetidir. İnsanı melekleştiren manevi bir eğitimdir. Ramazandaki güzel amellerle cennetin kapıları açılır. Kötülüklerden sakınıldığı için cehennemin kapıları kapanır. Oruç ile nefsine hâkim olan ise şeytanı etkisiz kılar.

Genelde insanlar yiyip içme ve şehevi arzu ve istekleri için yaşadıklarını düşünüp hayatlarını bu arzularına mahkûm ederek yaşarlar. Oruç da insanları nefsani olan bu arzulardan koruyan bir kalkandır. Hadisi kutside şöyle buyrulur: Oruçlu kimse benim rızam için yemesini, içmesini ve cinsi arzusunu terk etmiştir..  

5-    Oruç Arınmadır:

Ramazan tevbe ile günahlardan arınma, ibadetlerle kemale erme ve hayır hasenatla gönüller kazanma, zekat ve fitre ile arınma mevsimidir. Ramazan gecelerinin ihyası mağfirete nail olma sebebidir. “Kim inanarak ve sevabını Allahtan umarak ramazan gecelerini ihya ederse geçmiş günahları affolunur.” Buhari, Teravih, 46

‘Oruçlu iken günah işlemekten sakın. Çünkü o günah orucun sevabını iptal eder. Oruç senin için değil, Allah için tutulur. Öyleyse Allah Teâlâ kendisine ait olan bir işte seni hoşnut olmadığı işlerde görmesin. Öyleyse oruç tutarken en güzel hallerde ol ve en güzel işleri yap.’ Muhiddin Arabi.

Oruç, insanların manen arınması zihnini ve gönlünü kötü duygu ve düşüncelerden uzaklaştırmasıdır. Aynı zamanda iyi, güzel ve faydalı duygu, düşünce, tutum ve davranışlara yönlendirici olarak da önemlidir.

                                                                                           aorum_26@hotmail.com