Hz. Peygamberden nakledilen muhtelif Hadis-i Şeriflerde kardeşliğe ve karşılıklı yardımlaşmaya pek çok vurgu yapılır, şöyle ki:

“Birbirine karşı muhabbet ve merhamette, müminler, bir vücut gibidir. Vücudun her hangi bir yeri rahatsız olunca, bütün vücut, rahatsız olup onun tedavisi ile meşgul olduğu gibi, Müslümanlar da aynı şekilde birbirlerine yardıma koşarlar!” Buhari/Sahih

Müslüman, diğer müslüman kardeşini en az kendisi kadar düşünür. Kendisine yapılmasını istemediği şeyleri başkalarına da yapılmasını istemez. Nitekim bir hadisi şerifte rivayet edildiği gibi, “Kendisi için sevdiğini, din kardeşi için sevmeyen kâmil mümin olamaz.” Buhari/Sahih

“Allah indinde en makbul amel, bir mümini sevindirmek, kederini gidermek, borcunu ödemek veya karnını doyurmaktır.” Beyhaki/Sünen

“Şu iki şeyden daha kötüsü yoktur: Allah’a şirk koşmak ve Onun kullarına zararlı olmak. Şu iki hasletten daha üstünü yoktur: Allah’a iman etmek ve Onun kullarına faydalı olmak.” Deylemi/Müsned

Hz. Peygamber efendimizden rivayet olunan hadisi şeriflerden anlaşıldığına göre  müslümanın Müslümana olan haklarını şu başlıklar altında zikredebiliriz:

1- Davetine icabet etmek
2- Hastalanınca ziyaret etmek
3- Cenazesine gitmek
4- Zalimin elinden mazlumu kurtarmak
5 -Nasihat vermek
6 -Selam vermek
7- Aksırdığında Yerhamükallah demek v.s.  

1- Davetlere iştirak etmek yani çağrılan yere gitmek, Müslümanlar üzerine bir haktır. Çağrılmayan her mekânda bulunmak ise insan haysiyet ve şerefine zarar getirir.   
2- Kişi hastalandığında ziyaret etmek, yani gerek müslüman gerekse gayri müslim olan komşusuna, akrabasına ve tanıdıklarına, mümkün ise ziyarette bulunmak bir haktır.
3- Bir müslümanın vefatında cenazesinin İslami usullere göre kaldırılması diğer Müslümanlar üzerine bir haktır.
4- Zalimden mazlumu kurtarmak.  Peygamber efendimiz, Mazlum da, zalim de olsa din kardeşinize yardım ediniz buyurunca, Ya Resulallah zalime nasıl yardım ederiz? dediler. Cevaben buyurdu ki:
“Onun zulmüne mani olmak suretiyle yardım etmiş olursunuz.” Buhari/Sahih buyurdu.

“Bir Müslümanın sıkıntısını gidereni veya bir mazluma yardım edeni, Allah affeder.” Buhari/Sahih

5- Nasihat etmek. “Siz, din kardeşinizin aynasısınız. Onda gördüğünüz lekeyi siliniz!” Ebu Davud/Sünen buyrulur. “Dil ile yapılan yardımdan daha faziletli bir sadaka olamaz. Aracı olmak.  Bu sayede kan davası önlenir, menfaat sağlanır ve zararın önüne geçilmiş olur.”[Harâiti]

 6- Selamlaşmak. “Selam verip müsafaha eden iki müslümanın arasına yüz rahmet iner. Bunun doksanı, önce selam verip elini uzatana, on’u ise ötekine verilir.” Bezzar/müsned buyrulur.
Bir kimse selamsız, izinsiz girince, Resul-i ekrem efendimiz buyurdu ki: “Geri dön, selam ver, sonra içeri gir.” Ebu Davud/Sünen
 “Allahü Teâlâ’ya yemin ederim ki, mümin olmadıkça Cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de mümin olamazsınız. Size bir amel bildireyim o sayede birbirinizi seversiniz: Aranızda selamı yayınız!” Müslim/Sahih

“Abdeste devam et ve güzel abdest al ki, ömrün uzasın. Karşılaştığın herkese selam ver ki, hasenatın çoğalsın! Evine girince, ev halkına selam ver ki, evin iyiliği ve bereketi artsın!” Harâiti
Selam vermek sünnet, almak farzdır. Selam almayan müslümana melekler çok hayret eder.

7- Birisi hapşırdığında "el- hamdülillah" deyince, "yerhamükellah" demek.
Aksırınca Elhamdülillah demeli, bunu duyan müslüman da, Yerhamükellah yani (Allah sana rahmet etsin) demelidir! Üçüncü biri varsa Yehdina ve yehdikümullah demelidir! Üçüncü bir kimse yoksa aksıran cevap olarak aynı şeyi söylemelidir!
“Din kardeşinin aleyhinde konuşulurken, onu savunmaya gücü yeterken, susanı, Allahü teâlâ dünya ve ahirette zelil eder.” İbni Ebiddünya

Ayrıca müminlerin diğer müminlerin gıyabında iyi duada bulunması da bir hak olarak rivayet edilir. Eğer bir Müslüman, diğer bir Müslümana eli ile malı ile yardım edemiyorsa, dua ederek yardım etmelidir!  “Müslümanın, Müslüman üzerindeki haklarından biri, ona gıyabında dua etmektir.” Deylemi/Müsned     

                                                                              aosman_26@hotmail.com