Hiyerarşik yapı içerisinde suç örgütü oluşturularak
Konuk Yazar
Büyükşehir operasyonuyla ilgili davada savcı iddianamede bu tanımı yaptı
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi hakkındaki iddiaları araştıran savcılık, 6 ayrı dava için talepte bulundu. Savcılık, hazırladığı iddianameleri 1. ve 2. Ağır Ceza Mahkemelerine gönderdi. 2013/161, 2013/164, 2013/165, 2013/166, 2013/167 ve 2013/169 nolu iddianameleri kabul eden mahkeme mayıs ayında yargılamaya başlayacak. Böylece 2010 yılından beri süren araştırma aşaması yargıya taşınmış oluyor.
2004-2009 yılları arasında yapılan 8 ihale ile ilgili 6 dava açıldı. Başkan Yılmaz Büyükerşen dâhil 17 sanıklı davalarda şüpheliler ihaleye ve edimin ifasına fesat karıştırma ile resmi belgede sahtecilik yapmakla suçlanıyor.
Şüpheliler: Yılmaz Büyükerşen, Rıza Oruçhan Tansel, Canan Demir, Zehra Kaya, Tuna Gürsel Gülerşen, Erdin Erol, Erdal Kaval, Ercenk Şıkyazar, Mehmet Recai Erdir, Selahattin Arpacı, Ahmet Fırat Bilgili, Aytaç Ünverdi, Yılmaz Kükdamar, Necati Harman, Gürol Güner, Niyazi Solak ve Mustafa Mansız.
Suç: Kamu kurum veya kuruluşlarının ihalesine fesat karıştırmak, edimin ifasına fesat karıştırma ve kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği
Suç tarihi: Temmuz 2006 – Temmuz 2008
Müştekiler: Salih Koca, Ahmet Süzer, Türkan Polatoğlu, Pınar Turhanoğlu, Tuncer Köküer, Akif Çizmelioğlu ve Zihni Çalışkan
NASIL BAŞLADI?
1. Müştekiler Salih Koca, Ahmet Süzer, Türkan Polatoğlu, Pınar Turhanoğlu, Tuncer Köküer, Akif Çizmelioğlu ve Zihni Çalışkan 26 Mayıs 2010’da savcılığa şikayet dilekçesi verdi. Müştekiler bu dilekçede “Eskişehir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde ihalesi yapılan; Porsuk çayı ve muhtelif kanallarda düzenlemeler yapım işi, Masam Dünyası yapım işi ve Eskişehir Kentsel Gelişim Projesi yapımı işinde Eskişehir Büyükşehir Belediyesi şirketlerinden Eskişehir İmar İnşaat ve Ticaret AŞ’nin yaptığı işlerde hazır beton fiyatlarını aşırı yüksek göstermek suretiyle kamu zararına neden olduğunu” iddia etti.
2. Savcılık, söz konusu şikayet üzerine gerekli inceleme ve araştırmanın yapılması için İl Emniyet Müdürlüğü KOM Şube Müdürlüğüne talimat verdi.
3. Savcılık da şikayete konu olan 8 ihale ile ilgili tüm evrakların onaylı bir suretini alarak çalışmaya başladı.
4. Yine savcılık soruşturma kapsamında Eskişehir İmar İnşaat ve Ticaret AŞ, Belkent Belde Kent Hizmetleri İnşaat Turizm Taşımacılık Ticari İşletmecilik ve İletişim Sanayi ve Ticaret AŞ’de arama yaparak ihale evraklarına el koydu.
İDDİANAMEDEN
Suçu iştirak halinde işlediler
İddianameden: Eskişehir Büyükşehir Belediyesinin 2004-2009 yılları arasında yaptığı 8 ayrı yapım işi ihalesinin yaklaşık mali boyutunun 120 milyon lira olduğu göz önüne alındığında, meblağın büyüklüğü karşısında hiyerarşik yapı içerisinde çalışan görevlilerin suçu iştirak halinde işledikleri anlaşılmaktadır.
Her ihalede aynı evrak eksik
İddianameden: İhaleye çıkılmadan önce mevzuat gereğince hazırlanması gereken evraklar ilgili kanun ve yönetmeliklerde açıkça belirtilmesine rağmen her ihalede bilinçli olarak bir kaçının eksik evrak hazırlanması ve 5 yıl boyunca aynı irade ile çok basit evrakların hazırlanmaması şüphelilerin eylemlerinde sürekliliği ve kararlılığı ortaya koyduğunun açık göstergesi olmuştur. 5 yıllık süreçte her ihalede aynı cins evrakların eksik bırakılması söz konusu ihalelerde şüphelilerin ortak suç kasıtlarını açıkça ortaya koymaktadır.
Ast üst ilişkisine bağlı kalındı
İddianameden: 2004-2009 yılları arasında yapılan 8 ayrı ihale incelendiğinde, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ve Belediyenin yüzde 90 hissesine sahip Eskişehir İmar İnşaat ve Ticaret AŞ bünyesinde görev yapan kamu çalışanlarının pozisyonları itibariyle ast üst ilişkisine bağlı kaldıkları, tespit edilen suçları birlikte işledikleri ve bu suçlarda devamlılığın olduğu açıkça görülmektedir
Özel şirketlere para aktarıldı
İddianameden: Şüpheliler tarafından, Eskişehir İmar İnşaat ve Ticaret AŞ yapılan tüm ihalelerde paravan bir şirket gibi kullanılarak kamu kaynaklarının usulsüz bir şekilde özel şirketlere aktarılmasında kullanılmıştır.
Diğer katılımcılar figüran gibi
İddianameden: Oluşan bu tür suçlarda kullanılan yöntemler çeşitli şekillerde ortaya çıkmaktadır. Bunlardan bir kısmı kurum dışında örgütlenerek yöneticilerin haberi olmadan eylemlerini ortaya koyduğu gibi bazende yöneticilerle birlikte bir kısım katılanlar bu suçu işlemekte olduğu görülmektedir. Ayrıca bazı durumlarda tamamen kurum içi hiyerarşik yapı içerisinde suç örgütü oluşturularak diğer katılımcılar iradeleri dışında figüran gibi kullanılabilmektedir.
ŞÜPHELİLERİN İZLEDİĞİ YOL VE YÖNTEMLER
İddianameye göre şüpheliler işledikleri suçlarda benzer yol ve yöntemler izledi. Savcı, bunları 13 başlık altında toplamış. İşte onlardan bazıları:
• Ön veya kesin projelerin, mahal listelerinin ve metraj cetvellerinin bilinçli olarak hazırlanmaması… Buradaki amaç: Yapılacak işlerde belirsizliğe neden olmak, ihaleye sadece bir firmanın katılmasını sağlamak
• Yaklaşık maliyete esas miktarların ve birim fiyat tespitlerinin mevzuata uygun yapılmaması, fiyatların yüksek belirlenmesi. Fiyatlar, kasıtlı olarak yapılacak iş kalemlerinde yüksek, yapılmayacak iş kalemlerinde düşük belirlenmiş.
• Sözleşmeye aykırı olarak alt yüklenici kullanılmasına göz yumulması… İncelemeye konu olan ihalelerin tamamında, şartnamelerde “alt yüklenici kullanılamaz” hükmü konulmuş olmasına rağmen ihalelerin tamamını alan Eskişehir İmar İnşaat ve Ticaret AŞ işlerin tamamını şartnamelere aykırı olarak alt yüklenicilere yaptırmıştır. İhaleyi alan belediye şirketi almış oldukları işleri herhangi bir mevzuata bağlı kalmadan yüksek fiyatla diğer firmalara pay edilmiştir.
• Gizli tutulması gereken bilgilere başkalarının ulaşmasını sağlamak
• Yapılmayacak iş kaleminin düşük tutulması, yapılacak iş kalemlerinin ise fiyatlarının yüksek tutulması (Örneğin; Eskişehir İmar İnşaat ve Ticaret AŞ tek başına aldığı ihalelerde beton fiyatlarını 2006’dan itibaren piyasaya fiyatlarının iki üç katına beton sattığı halde 2009 yılında ihale yöntemi değiştiğinde yıllar içindeki enflasyona rağmen son ihalede beton fiyatını yine iki üç kat aşağıya, piyasa fiyatlarına çekmiştir)
• Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflere ihale yapılması
• Sözleşmede öngörülen aynı iş kalemlerinin eksiltilerek veya artırılarak ilgili mevzuata uygun yapılmaması
• İş deneyim belgesinin rekabet ortamını bozacak şekilde ayarlanması… Buradaki amaç: Eskişehir İmar İnşaat ve Ticaret AŞ’nin avantajlı konuma getirilmesidir.
• Geçici ve kesin kabul muayene işlemlerinin kasıtlı olarak mevzuata uygun yapılmaması
• Sahte fatura kullanılması… Eskişehir İmar İnşaat ve Ticaret AŞ, 2008’de 31 adet sahte faturayı bilerek ve isteyerek şirket defterlerine intikal ettirmiş.
İki Eylül
CİHAN YILDIRIM
cihan.yildirim@2eylul.com.tr
10.017 okunma
Yorum Yap
Konuk Yazar
