Adalet Bakanlığının Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında hayata geçirdiği seri muhakeme ve basit yargılama usulleri ile taraflar arasındaki uyuşmazlıklar mahkemelerde çok kısa sürede sonuçlandırılıyor.

Klasik yargılamada 2 yıl sürecek davalar seri muhakeme usulünde ortalama 2 haftada, basit yargılama usulünde ise ortalama 3 ayda tamamlanıyor. Yargı reformunun birinci paketiyle yasalaşan ve 1 Ocak 2020’den bu yana yaklaşık 15 aydır uygulanan seri muhakeme usulünde bugüne kadar 75 bin 853, basit yargılamada ise 85 bin 175 dosyada karar verildi.

HIZLI, DOĞRU VE ETKİLİ BİR YARGILAMA

Adalet Bakanlığının, yargılamaların sadeleştirilmesi ve hızlandırılması hedefi doğrultusunda uygulamaya koyduğu seri muhakeme ve basit yargılama usulleri, ispatı kolay olan, önem derecesi düşük olarak değerlendirilen suçlara ilişkin uyuşmazlıkların hızlı, doğru ve etkili bir şekilde çözülerek sonuca ulaşılmasını öngörüyor.

İşlenen suçlara kısa sürede orantılı ve etkili karşılık verilmesi, belirli bir önem derecesinin altındaki sınırlı suçlarda muhakeme sürecinin formalitelerden arındırılması, basitleştirilmesi ve kısaltılmasının amaçlandığı uygulamalar ile dolaylı olarak daha ağır nitelikteki suçların soruşturma ve kovuşturmaların daha ayrıntılı bir şekilde yürütülmesi de sağlanmış oluyor.

SERİ MUHAKEMEDE KARAR İKİ HAFTADA KESİNLEŞİYOR

Seri muhakeme usulünde, şüphelinin avukatın yanında teklifi kabul etmesi halinde cumhuriyet savcısı, mahkemeye talepname gönderiyor. Mahkemede aynı gün içerisinde hüküm verilerek süreç tamamlanıyor. Karar iki haftada kesinleştirilerek çok kısa sürede infaz sürecine geçiliyor.

Yargı Reformu Strateji Belgesi çerçevesinde hayata geçirilen seri muhakeme usulünün başladığı 1 Ocak 2020’den 12 Mart 2021’e kadar, Cumhuriyet Başsavcılıklarınca düzenlenen talepnamelerden 75 bin 853’ü mahkemelerce karara bağlandı. Klasik yargılamada ortalama 2 yıl sürecek uyuşmazlıklar, seri muhakeme usulüyle 1 gün gibi kısa bir süre içerisinde sonuçlandı. Verilen kararlar 15 günde kesinleştirilip infaz aşamasına geçildi.

AYNI GÜN KARARA BAĞLANDI

22 Ocak 2020’de işlenmiş trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan başlatılan bir soruşturmada, seri muhakeme usulü uygulanarak 13 Şubat 2020’de usulün uygulanması ve azaltılmış ceza şüpheliye teklif edildi. Teklifi avukatı huzurunda kabul eden şüpheli, aynı gün mahkemeye yönlendirilirken, mahkemece aynı gün içerisinde hüküm kurularak süreç tamamlandı. 27 Şubat’ta kesinleşen hüküm akabinde infaza gönderildi. Klasik yargılamada istinaf süreciyle birlikte 2 yıl sürecek yargılama, seri muhakeme usulüyle karar 2 haftada kesinleşti ve cezanın infazına geçildi.

BASİT YARGILAMADA 2 YIL SÜRECEK DAVA 3 AYDA SONUÇLANIYOR

Asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren adli para cezasına veya üst sınırı iki yıla kadar hapis cezası gerektiren suçlarda uygulanan basit yargılama usulünde ise, mahkeme tarafından taraflara iddianame tebliğ edilerek beyan ve savunmalarını 15 gün içinde yazılı olarak bildirmeleri isteniyor. Sürenin bitiminde, mahkeme duruşma açmadan dosya üzerinden karar veriyor.

Türkiye genelinde, asliye ceza mahkemelerince 1 Ocak 2020-12 Mart 2021 tarihleri arasında 85 bin 175 dosyada basit yargılama usulünün uygulanması sonucu karar verildi. İddianamenin kabulünden sonra adli para cezası veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda 2 yıl sürecek yargılamalar, basit yargılama usulünde ortalama üç ay gibi kısa bir sürede tamamlandı.

DURUŞMA AÇMADAN DOSYA ÜZERİNDEN KARAR

Örneğin; 17 Kasım 2019’da işlenen kasten yaralama suçuna ilişkin bir dosyada, mahkemece basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilirken, taraflara iddianame tebliğ edilerek, beyan ve savunmalarını on beş gün içinde yazılı olarak bildirmeleri istendi. Sürenin bitiminde, mahkemece duruşma açılmaksızın, 18 Şubat 2020’de dosya üzerinden karar verildi. İtiraz sürelerinin de geçmesini müteakip karar 11 Mart 2020’de kesinleşti. Klasik yargılamada 2 yıl sürecek dava, basit yargılama usulü ile kamu davası açıldıktan üç ay gibi kısa bir süre içinde sonuçlanmış oldu.